Ngày 05/3/2013, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Chỉ thị số 05/2013/CT-UBND về tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn thành phố, cụ thể như sau:

* Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn thành phố:

a) Thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn các Sở, ban, ngành, quận - huyện thực hiện tốt kế hoạch, phương án chủ động phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai. Điều chỉnh, bổ sung hoàn chỉnh các phương án phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và tìm kiếm cứu nạn sát với tình hình thực tế của thành phố.

b) Chủ trì triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng năm 2013 trên địa bàn thành phố. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn, kỹ năng phòng, chống thiên tai, biến đổi khí hậu (tổ chức lớp tập huấn, phát hành Sổ tay, Cẩm nang, tờ bướm…) dưới nhiều hình thức cho cán bộ, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và nhân dân thành phố nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm hơn nữa trong việc chủ động tự phòng, tránh thiên tai được an toàn, hiệu quả. Tập trung đúng mức tại các địa bàn, đối tượng dễ bị tổn thương khi thiên tai xảy ra.

c) Chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước thành phố, các quận - huyện rà soát, phân loại và đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư các công trình phòng, chống lụt, bão mang tính cấp bách trong năm 2013 theo hướng đảm bảo tính hiệu quả sử dụng lâu dài. Trên cơ sở những phương tiện, trang thiết bị hỗ trợ từ Bộ Tư lệnh Quân khu 7, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư rà soát, kiểm tra, thống kê các phương tiện, trang thiết bị phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn hiện có của thành phố và đề xuất đầu tư bổ sung số lượng, chủng loại cần thiết theo nhu cầu của thành phố trong năm 2013 theo hướng hiện đại để thực hiện có hiệu quả phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; vật tư, phương tiện và kinh phí tại chỗ; hậu cần tại chỗ).

d) Chủ trì, phối hợp với Bộ Tư lệnh thành phố, Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy và các đơn vị liên quan tổ chức huấn luyện, thực tập thành thạo các phương tiện, trang thiết bị hiện có; diễn tập các phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn thành phố, trong đó chú trọng đến các địa bàn trọng điểm, vùng ven sông nước, khu vực trường học, kể cả cấp huyện, cấp xã để nâng cao năng lực tổ chức thực hiện ứng phó và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ cho lực lượng chuyên trách và lực lượng xung kích tại cơ sở.

đ) Chủ trì triển khai Đề án đầu tư xây dựng bổ sung các trạm đo khí tượng - thủy văn trên địa bàn thành phố để công tác dự báo mưa, triều, lũ và các hiện tượng thời tiết xấu được đầy đủ, chính xác phục vụ việc thông tin cảnh báo kịp thời theo hướng chi tiết, cụ thể địa bàn khu vực ảnh hưởng thiên tai để người dân, các cơ quan doanh nghiệp chủ động phòng, tránh, ứng phó đạt hiệu quả, hoàn thành trong năm 2013. Phối hợp với các đơn vị chủ quản các hồ thủy lợi, thủy điện thượng nguồn thống nhất phương án điều tiết lưu lượng nước xả tràn hạn chế ảnh hưởng ngập lụt cho hạ du.

e) Chủ trì, phối hợp với các quận - huyện trọng yếu chọn địa bàn xung yếu để triển khai đồng bộ các biện pháp công trình và phi công trình nhằm giải quyết có hiệu quả tình trạng ngập úng mỗi khi triều cường để từng bước nhân rộng trên địa bàn thành phố theo kế hoạch hàng năm, ưu tiên địa bàn quận 12 hoặc quận Thủ Đức.

g) Chủ trì, nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, điều hành công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa.

* Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

a) Khi có thiên tai, nhất là bão, áp thấp nhiệt đới, thời tiết nguy hiểm trên biển Đông, chủ trì, phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng thành phố, Bộ Tư lệnh thành phố và Ủy ban nhân dân huyện Cần Giờ và các đơn vị liên quan lập phương án, tổ chức trực ban, nắm diễn biến thời tiết để chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kịp thời ứng phó.

b) Chỉ đạo Chi Cục Quản lý chất lượng và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản tổ chức tập huấn phòng, chống thiên tai cho ngư dân; tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc trang bị các thiết bị thông tin liên lạc, phao cứu sinh, phương tiện, trang thiết bị đảm bảo an toàn cho tàu cá và ngư dân hoạt động trên biển. Nắm số lượng tàu cá, thuyền viên đang hoạt động đánh bắt thủy sản trên biển và ngư trường khai thác của tàu cá (đặc biệt là tàu cá đánh bắt xa bờ) để kịp thời hướng dẫn di chuyển phòng, tránh thiên tai đến nơi neo đậu an toàn.

c) Chủ trì, phối hợp với Thành Đoàn đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án trồng cây chống sạt lở đê bao, bờ bao, bờ sông, kênh, rạch tại các huyện, quận ven theo phân kỳ kế hoạch đầu tư, đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật, chất lượng và hiệu quả.

d) Tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật, chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý, tuần tra, canh gác bảo vệ đê và hộ đê cho lực lượng quản lý đê nhân dân tại các phường - xã - thị trấn trên địa bàn các quận - huyện (nơi có đê).

đ) Chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính thẩm định và trình Ủy ban nhân dân thành phố triển khai thực hiện dự án củng cố, nâng cấp đê biển Cần Giờ theo Quyết định số 667/QĐ-TTg ngày 27 tháng 5 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình củng cố, nâng cấp hệ thống đê biển từ Quảng Ngãi đến Kiên Giang.

e) Chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng hoàn thành định mức kinh tế - kỹ thuật tạm thời để duy tu, sửa chữa các công trình thủy lợi, công trình phòng, chống lụt, bão áp dụng thống nhất trên địa bàn thành phố trong khi chờ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành.

* Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy:

a) Sẵn sàng lực lượng, phương tiện, thiết bị tổ chức thường trực để tiếp nhận, xử lý thông tin các sự cố, tai nạn và thực hiện nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ, cứu sập, sơ tán dân khi xảy ra thiên tai; tham gia ứng cứu, khắc phục sự cố tràn dầu trên địa bàn thành phố theo quy định.

b) Chủ trì, phối hợp với các quận - huyện tổ chức huấn luyện các thao tác, kỹ năng cơ bản trong cứu nạn, cứu hộ, cứu đuối, di chuyển nạn nhân cho lực lượng của địa phương.

* Trung tâm Điều hành Chương trình chống ngập nước thành phố:

a) Quản lý, duy tu, vận hành có hiệu quả hệ thống thoát nước, các cống kiểm soát triều, trạm bơm theo phân cấp; tổ chức ứng trực, huy động máy bơm, thiết bị để kịp thời ứng cứu các điểm ngập nặng phát sinh trong khu vực nội thị.

b) Triển khai thực hiện khẩn trương các dự án thuộc Quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực Thành phố Hồ Chí Minh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1547/QĐ-TTg ngày 28 tháng 10 năm 2008; đồng thời trong thời gian thực hiện dự án, Trung tâm Điều hành Chương trình chống ngập nước thành phố tiếp tục rà soát, lắp đặt van ngăn triều tại các cửa xả quan trọng, xây dựng tuyến kè tạm để hạn chế tình trạng ngập nước do triều cường; tăng cường nạo vét thông thoáng kênh, rạch, cửa xả để tăng khả năng thoát nước, hạn chế thấp nhất tình trạng ngập kéo dài đối với khu vực nội thị; tổ chức ứng cứu các vị trí ngập nặng khi xảy ra tổ hợp bất lợi.

c) Triển khai thực hiện Đồ án quy hoạch mạng lưới hồ điều tiết phân tán để giảm ngập úng cho Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở nhiệm vụ quy hoạch được Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt tại Quyết định số 652/QĐ-UBND ngày 25 tháng 02 năm 2011.

d) Chủ trì triển khai có hiệu quả Kế hoạch chi tiết thực hiện Chương trình giảm ngập nước giai đoạn 2011 - 2015 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh theo Quyết định số 936/QĐ-UBND ngày 25 tháng 02 năm 2012 của Ủy ban nhân dân thành phố và Chỉ thị số 07/2012/CT-UBND ngày 25 tháng 02 năm 2012 của Ủy ban nhân dân thành phố về thực hiện Kế hoạch theo Quyết định số 26/2011/QĐ-UBND ngày 14 tháng 5 năm 2011 của Ủy ban nhân dân thành phố về Chương trình giảm ngập nước giai đoạn 2011 - 2015.

* Ủy ban nhân dân các quận - huyện:

a) Rà soát, hoàn chỉnh các Phương án phòng, chống, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của quận - huyện; trong đó cần tính toán chi tiết việc huy động lực lượng, phương tiện cơ giới để di dời dân nhanh chóng đến nơi trú ẩn an toàn khi xảy ra thiên tai. Đồng thời, hiệp đồng với chủ các phương tiện cơ giới, vật tư, thiệt bị hiện có trên địa bàn để kịp thời huy động, trưng dụng khi cần thiết. Tại các địa điểm tạm cư phải được tổ chức chu đáo, chuẩn bị đầy đủ lương thực, thực phẩm, nước uống, điều kiện sinh hoạt, đảm bảo môi trường, vệ sinh cho nhân dân.

b) Tập trung chỉ đạo các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành dứt điểm các công trình phòng, chống lụt, bão đã có chủ trương của Ủy ban nhân dân thành phố trong quý II năm 2013, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình. Phối hợp với chủ đầu tư các dự án tiêu thoát nước, chống ngập đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để dự án sớm được triển khai thi công và hoàn thành đưa vào sử dụng. Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm sông, kênh, rạch gây sạt lở, làm tắc nghẽn dòng chảy, hướng thoát nước tự nhiên trên địa bàn mình quản lý. Các quận - huyện có thành lập lực lượng quản lý đê nhân dân tại phường - xã - thị trấn đảm bảo đầy đủ các chế độ, chính sách và trang bị dụng cụ làm việc cho lực lượng này theo quy định để phát huy vai trò, trách nhiệm cộng đồng dân cư tại chỗ trong việc chủ động phòng, chống, ứng phó thiên tai.

c) Ủy ban nhân dân quận 12, quận Thủ Đức, quận Bình Thạnh, quận Gò Vấp, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi, huyện Bình Chánh chủ động lập kế hoạch huy động lực lượng, ưu tiên kinh phí, sử dụng vật tư tại chỗ để xử lý, gia cố các đoạn bờ bao thấp, yếu phát sinh nhằm đảm bảo khả năng ngăn triều cường, xả lũ, không để xảy ra bể, tràn bờ bao gây ngập úng, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất của nhân dân, doanh nghiệp.

d) Rà soát, kiểm tra, yêu cầu các chủ đầu tư, các hộ dân thực hiện nghiêm túc trách nhiệm sửa chữa, gia cố các đoạn bờ bao nằm trong khu đất đang quản lý, sử dụng; đảm bảo tính đồng bộ ngăn triều trên toàn tuyến, không để tràn, bể và sạt lở bờ bao. Đối với các chủ đầu tư xây dựng dự án hạ tầng, khu dân cư, các hộ dân có đất nhưng bỏ hoang không sản xuất, không xây dựng công trình, không bảo vệ, duy tu bờ bao trên phần đất của mình, các địa phương có biện pháp xử lý kiên quyết, phạt hành chính, thu hồi hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất theo quy định của pháp luật.

đ) Tổ chức, phân công, kiểm tra và đôn đốc việc triển khai thực hiện thu, nộp Quỹ Phòng chống lụt bão trên địa bàn quận - huyện và quản lý, sử dụng cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2013. Hoàn thành thanh quyết toán kinh phí tạm ứng từ nguồn Quỹ Phòng chống lụt bão thành phố để đầu tư công trình, mua sắm trang thiết bị, phương tiện còn tồn đọng qua các năm.

e) Triển khai thực hiện khẩn trương các dự án di dời dân đang sinh sống trong khu vực ven sông, ven biển, có nguy cơ sạt lở cao, vùng trũng thấp, hộ dân có nhà ở trong rừng phòng hộ, trong các chung cư xuống cấp nghiêm trọng đến nơi định cư an toàn.

g) Ủy ban nhân dân quận 12 chủ trì, phối hợp với Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão và Tìm kiếm cứu nạn thành phố, Sở Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy và Bộ Tư lệnh thành phố tổ chức diễn tập (mẫu) triển khai phương án tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn khi có tình huống thiên tai giả định xảy ra để các đơn vị, địa phương liên quan tham quan rút kinh nghiệm nhằm kiểm tra, đánh giá năng lực vận hành, công tác huy động lực lượng theo phương châm “4 tại chỗ” nhằm tăng cường công tác tìm kiếm cứu nạn kịp thời khi có thiên tai xảy ra.

h) Ủy ban nhân dân quận Thủ Đức đẩy nhanh tiến độ thi công dự án thủy lợi bờ tả ven sông Sài Gòn (đoạn từ cầu Bình Phước đến rạch Cầu Ngang) để phát huy hiệu quả đồng bộ với các cống kiểm soát triều của Trung tâm Điều hành Chương trình chống ngập nước thành phố trong việc phòng, chống triều cường bảo vệ an toàn cho đời sống và sản xuất của nhân dân.

i) Ủy ban nhân dân huyện Cần Giờ thường xuyên tổ chức bảo dưỡng, bảo trì định kỳ Khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão tại sông Đồng Đình, huyện Cần Giờ đảm bảo an toàn cho tàu thuyền vào neo đậu tránh trú bão.

k) Ủy ban nhân dân các quận - huyện khi xây dựng các công trình công sở, cơ quan, trường học cần tính toán đến vấn đề phòng, chống bão để thực hiện kiên cố, vừa bảo đảm an toàn cho cơ quan, tổ chức, học sinh, vừa làm nơi tránh trú bão cho nhân dân. Trước mắt, Ủy ban nhân dân huyện Cần Giờ tổ chức khảo sát, đề xuất xây dựng một công trình công cộng tại xã đảo Thạnh An vừa làm điểm sinh hoạt cộng đồng, vừa làm điểm tạm cư tránh bão cho nhân dân, hạn chế việc di dời dân về huyện mỗi khi có bão.

* Các cơ quan Báo, Đài thành phố cung cấp thông tin, cảnh báo, dự báo tình hình diễn biến thời tiết, thiên tai một cách nhanh chóng, kịp thời, chính xác; tăng thời lượng phát sóng các chương trình tuyên truyền các biện pháp phòng ngừa thiên tai để nhân dân biết và tự chủ động phòng, tránh, ứng phó an toàn…

Lam Điền