Ngày 05/10/2011, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số 4759/QĐ-UBND về phê duyệt chương trình bảo vệ trẻ em thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011- 2015, cụ thể như sau:

Dự án 1: Truyền thông, giáo dục, vận động xã hội

Nghiên cứu, xây dựng, phát triển các chương trình, sản xuất các sản phẩm truyền thông về bảo vệ trẻ em; tổ chức các chiến dịch truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, trường học về bảo vệ trẻ em có sự tham gia của cộng đồng, các thành viên gia đình, giáo viên và trẻ em, nhằm tạo sự quan tâm và thúc đẩy sự thay đổi về nhận thức của toàn xã hội đối với công tác bảo vệ trẻ em.

Dự án 2: Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em, cộng tác viên, tình nguyện viên tham gia công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em

- Tiếp nhận, điều chỉnh, bổ sung, nhân bản nội dung chương trình, tập huấn, bồi dưỡng của trung ương cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em ở các cấp.

- Tham gia, tổ chức tập huấn bồi dưỡng về kỹ năng quản lý và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch, đề án, dự án về bảo vệ chăm sóc trẻ em, các kỹ năng cơ bản làm việc với trẻ em cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em ở các cấp, đội ngũ cộng tác viên, tình nguyện viên tham gia công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em ở khu phố, ấp.

Dự án 3: Xây dựng và phát triển hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em

- Xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn thành lập và hoạt động của hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em. Nghiên cứu xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn về hệ thống bảo vệ trẻ em, các văn bản xác định khung pháp lý cho việc thành lập và hoạt động của hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ chăm sóc trẻ em.

- Thành lập ban chỉ đạo, nhóm công tác liên ngành cấp thành phố, cấp quận - huyện; Ban bảo vệ trẻ em cấp phường, xã, thị trấn, khu phố, ấp; nhóm trẻ em nòng cốt.

- Tổ chức các loại hình dịch vụ bảo vệ trẻ em ở các địa phương: Trung tâm công tác xã hội trẻ em cấp thành phố; Phòng Công tác xã hội

- Tư vấn cấp quận, huyện; Điểm tư vấn cộng đồng, trường học.

- Tổ chức tập huấn và bồi dưỡng về kiến thức và kỹ năng thực hành cho đội ngũ cán bộ làm việc trong hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em.

- Tổ chức các hoạt động cung cấp và kết nối dịch vụ bảo vệ trẻ em như: bảo đảm sự an toàn cho trẻ em; tư vấn, tham vấn, trị liệu phục hồi tâm lý, thể chất trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em bị xâm hại, trẻ em bị bạo lực; trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em bị xâm hại, trẻ em bị bạo lực tiếp cận với các dịch vụ giáo dục, y tế, các phúc lợi xã hội khác khi có nhu cầu; loại bỏ hoặc giảm thiểu nguy cơ dẫn đến bị ngược đãi, xâm hại, bóc lột, bạo lực… để hạn chế tình trạng các em bị rơi vào hoàn cảnh đặc biệt.

- Trợ giúp nâng cao năng lực cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em, cho cộng đồng về bảo vệ trẻ em, kỹ năng làm cha mẹ; nâng cao kỹ năng tự bảo vệ của trẻ em.

- Tổ chức khảo sát học hỏi kinh nghiệm các tỉnh/thành khác về hệ thống bảo vệ trẻ em, cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em .

Dự án 4: Xây dựng và nhân rộng các mô hình trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt dựa vào cộng đồng

- Mô hình thứ nhất: Trợ giúp trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em khuyết tật dựa vào cộng đồng

Xây dựng tài liệu và tổ chức các lớp tập huấn kiến thức, kỹ năng cần thiết để hòa nhập cộng đồng, các lớp hướng nghiệp dạy nghề, hỗ trợ các trẻ em đã qua học nghề tự tạo việc làm phù hợp hoặc vận động các doanh nghiệp nhận và sử dụng lao động khi các em đã thành nghề và đến tuổi lao động cho trẻ em khuyết tật; hỗ trợ trẻ em khuyết tật phẫu thuật chỉnh hình, phục hồi chức năng. Phối hợp trong việc chăm sóc, hỗ trợ học tập cho trẻ em khuyết tật tại các lớp giáo dục hòa nhập, giáo dục chuyên biệt. Hỗ trợ và can thiệp cho trẻ em tại các trung tâm bảo trợ xã hội công lập được cấp giấy tờ tùy thân. Xây dựng và triển khai mô hình gia đình chăm sóc thay thế cho trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em khuyết tật (nhận con nuôi, nhận nuôi dưỡng, nhận đỡ đầu), trợ giúp về y tế, giáo dục và tiếp cận các phúc lợi xã hội khác dành cho trẻ em. Tổ chức tập huấn, các hoạt động nghiên cứu, tham quan học hỏi kinh nghiệm, kiểm tra, giám sát, hội nghị, hội thảo, toạ đàm ở các cấp và các hoạt động khác tuỳ theo nhu cầu và điều kiện thực tế của địa phương.

- Mô hình thứ hai: Duy trì và nhân rộng mô hình phòng ngừa, trợ giúp trẻ em lang thang, trẻ em phải làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại dựa vào cộng đồng

Tổ chức các lớp đào tạo về các kỹ năng hòa nhập cộng đồng, kỹ năng tự bảo vệ mình và các bạn khỏi bị ngược đãi, xâm hại và bóc lột, cung cấp các kiến thức về phòng chống các tác hại khi tiếp xúc với chất độc hại; kỹ năng tham gia các hoạt động xã hội ở cộng đồng cho trẻ em lang thang, trẻ em phải làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại và nhóm có nguy cơ cao. Tổ chức các hoạt động tư vấn, tham vấn tại gia đình để vận động trẻ em lang thang hồi gia. Trợ giúp trẻ em khó khăn, phục hồi tâm lý và thể chất, trợ giúp trẻ em hồi gia, tiếp cận giáo dục nếu bỏ học hoặc có nguy cơ bỏ học, trợ giúp tiếp cận với các dịch vụ y tế khi cần thiết. Tổ chức các lớp hướng nghiệp, học nghề và trợ giúp các em tự tạo việc làm khi đến tuổi lao động và tiếp cận các phúc lợi xã hội khác dành cho trẻ em, hỗ trợ các em tìm việc làm phù hợp và đủ tuổi lao động. Xây dựng và ký kết Chương trình phối hợp hỗ trợ gia đình vay vốn sản xuất kinh doanh. Phối hợp với Công an quản lý nhóm trẻ em lang thang, trẻ em phải làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng ngược đãi, bạo lực, xâm hại tình dục và bóc lột trẻ em. Tổ chức các hoạt động nghiên cứu, tham quan học hỏi kinh nghiệm, kiểm tra, giám sát đánh giá, hội nghị, hội thảo, tọa đàm ở các cấp, và tổ chức các hoạt động khác tùy theo nhu cầu và điều kiện thực tế của địa phương.

- Mô hình thứ ba: Duy trì và nhân rộng mô hình phòng ngừa, trợ giúp trẻ em bị xâm hại tình dục, bị bạo lực dựa vào cộng đồng

Tổ chức các hoạt động trị liệu tâm lý và phục hồi sức khỏe cho trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị bạo lực; Tổ chức các lớp đào tạo về các kiến thức, kỹ năng hòa nhập cộng đồng, kỹ năng tự bảo vệ mình cho trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị bạo lực. Tổ chức các lớp hướng nghiệp, học nghề cho trẻ em và hỗ trợ các em tự tạo việc làm bằng cách trợ cấp vốn cho các em hoặc gia đình các em, giúp các em tiêu thụ sản phẩm (nếu có điều kiện) để các em có sinh kế ổn định. Hỗ trợ phục hồi sức khỏe, phục hồi tâm lý cho trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị bạo lực và kết nối với các dịch vụ bảo vệ trẻ em khi cần thiết.Trợ giúp gia đình các em tăng cường khả năng chăm sóc bảo vệ các em; trợ giúp các gia đình chăm sóc thay thế trong trường hợp phải tách trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị bạo lực khỏi gia đình cha mẹ đẻ; Tổ chức các loại hình dịch vụ y tế hỗ trợ khẩn cấp cho trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị bạo lực (bố trí tại các trạm y tế phường, xã, thị trấn hoặc Bệnh viện Quận - Huyện); Tổ chức theo dõi, tầm soát và điều trị các loại bệnh lây truyền qua đường tình dục đối với trẻ em bị xâm hại tình dục. Tổ chức các hoạt động nghiên cứu, tham quan học hỏi kinh nghiệm, kiểm tra, giám sát đánh giá, hội nghị, hội thảo, tọa đàm rút kinh nghiệm triển khai và nhân rộng mô hình ở các cấp và các hoạt động khác tùy theo nhu cầu và điều kiện thực tế.

- Mô hình thứ tư: Phòng ngừa, trợ giúp người chưa thành niên vi phạm pháp luật dựa vào cộng đồng

Tổ chức các hoạt động trị liệu tâm lý và phục hồi sức khỏe cho người chưa thành niên vi phạm pháp luật; Xây dựng các câu lạc bộ trợ giúp người chưa thành niên vi phạm pháp luật, các điểm trợ giúp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; Tổ chức các lớp đào tạo về các kiến thức, kỹ năng hòa nhập cộng đồng, kỹ năng tự bảo vệ mình cho người chưa thành niên vi phạm pháp luật. Tổ chức các lớp hướng nghiệp, học nghề cho người chưa thành niên tái hòa nhập cộng đồng và các em được giáo dục tại cộng đồng. Hỗ trợ các em tự tạo việc làm; Xây dựng tài liệu tập huấn; tổ chức tập huấn cho 5 nhóm đối tượng thuộc địa bàn thí điểm; Tổ chức các hoạt động nghiên cứu, tham quan học hỏi kinh nghiệm, kiểm tra, giám sát đánh giá, hội nghị, hội thảo, tọa đàm rút kinh nghiệm ở các cấp và tổ chức các hoạt động khác tùy theo nhu cầu và điều kiện thực tế của địa phương.

Dự án 5: Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ chăm sóc trẻ em

- Tiểu dự án 1: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cán bộ, trẻ em và người chưa thành niên

Tăng cường nhận thức và nâng cao năng lực về tư pháp đối với người chưa thành niên cho đội ngũ cán bộ thực thi pháp luật, cán bộ làm việc với người chưa thành niên là nạn nhân, nhân chứng, người chưa thành niên vi phạm pháp luật; tuyên truyền phổ biến các vấn đề liên quan đến tư pháp cho trẻ em và người chưa thành niên, đặc biệt trẻ em và người chưa thành niên là nạn nhân, nhân chứng hoặc người chưa thành niên vi phạm pháp luật, có nguy cơ tại cộng đồng và các trường giáo dưỡng.

Thực hiện việc xử lý chuyển hướng thân thiện đối với người chưa thành niên phạm tội theo hương dẫn của Trung ương.

- Tiểu dự án 2: Rà soát, đánh giá tình hình thực hiện pháp luật về bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em để đề xuất sửa đổi, bổ sung; Nghiên cứu đánh giá tổng quan về tình hình thực hiện Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em;

Tổ chức rà soát hệ thống luật pháp liên quan đến việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em từ đó tìm ra những bất cập đề xuất với Trung ương những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung.

Tổng kết 6 năm thực hiện Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em và hệ thống các văn bản liên quan đến lĩnh vực bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em.

- Tiểu dự án 3: Xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành về bảo vệ chăm sóc trẻ em

+ Ứng dụng các phần mềm xử lý, lưu trữ thông tin, số liệu thu thập được và phân tích, đáp ứng nhu cầu quản lý hệ thống; xây dựng trình tự, thủ tục, cơ chế thu thập số liệu, nhập tin, xử lý số liệu và cung cấp số liệu cho các cơ quan quản lý liên quan.

+ Tổ chức thu thập, lưu trữ thông tin, số liệu theo ngành Lao động -Thương binh và Xã hội từ cộng đồng tại 24 quận - huyện; tổ chức thu thập thông tin từ các ngành: Công an, Tòa án, Viện kiểm sát, Tư pháp, Giáo dục và Đào tạo, Y tế, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông và các Sở ngành liên quan khác;

+ Tổ chức các đợt kiểm tra nhằm hỗ trợ cho cán bộ chuyên trách trong việc thu thập, cập nhật thông tin vào sổ ghi chép ban đầu, điền thông tin vào phiếu đánh giá nguy cơ, lập và hoàn chỉnh báo cáo; nâng cao năng lực thẩm định và xác minh thông tin, số liệu.

Lam Điền